ПДТ балалардың ата-аналарына ұсыныстар

Психикалық дамудың тежелуі диагнозы бар балалар - ерекше. Жоғары көңіл бөлуді, олармен қарым-қатынас жасауды, жағдайды жеңілдету үшін дұрыс жұмыс жасауды талап етеді. Балаға арнайы оқу орындарындағы мамандар ғана емес, жақын адамдар да, бірінші кезекте ата-аналар да көмектесе алады.

Нәтижелі ұсыныстар:

• Үнемі сөйлесіңіз. Кез келген іс кезінде, дербес немесе ортақ, ол немесе басқа адамдар не істеп жатқанын және айналасында не көріп отырғандығы туралы диалог жүргізіңіз. Тұрақты сөйлеу практикасы сөйлеу дағдысын дамытуға, сөздік қорын кеңейтуге, қоршаған орта туралы ақпаратты есте сақтауға ықпал етеді.

Тыныш тонды, орташа жылдамдықты ұстаңыз, интонация маңызды.

• Дұрыс айтыңыз, сөздерді түрліше әсемдеп бұрамаламаңыз. Сөйлемді балаға қарағанда 1-2 сөзге ғана ұзартыңыз. Ал сәби біраз күрделі конструкцияға ауысқаннан кейін ғана оларды күрделендіріңіз.

• Толық жауапты талап ететін сұрақтар қойыңыз. Егер бала жауапта қиыналса, «немесе» деген сөзді пайдалана отырып, бірнеше нұсқадан таңдау ретінде сұрақ қойыңыз. Балаға жауап беруге уақыт бере отырып, сұрақтан кейін кідіртуге мұмкіндік беріңіз

• Қоршаған дыбыстарды тыңдап, олардың шығу тегін бірге анықтаңыз. Мұны ойынға айналдырыңыз.

• Қысқа мәтінді әңгімелерді айтып, содан кейін баладан оларды баяндауды сұраңыз. Егер бұл болмаса, жетекші сұрақтар қою арқылы оған көмектесіңіз. Бұл отбасылық ойынға айналдыруға болады. Анам тарихын айтады, ал әкесі немесе басқа туысы оны айтуды сұрайды.

• Кәсіби мамандармен бірге жұмыс істеңіз. Мамандардың сабақтарымен қатар, жаңа тақырыпты үйді бекіте отырып, нәтижеге қол жеткізуге болады.

• Шыдамдылық танытыңыз, ашуланбаңыз, себебі бала өз проблемаларына кінәлі емес. Оның баяу реакциялары үшін ұрысып, оны жекімеңіз.

• Осындай диагнозы бар балаларды тәрбиелейтін сырластарды табуға тырысыңыз. Бірге сіз психикалық жүктемені жеңіп, күрделі жағдайларды шешу оңай болады.

• Шамадан тыс ұстамаңыз. Балаға дербестік, тұрақты жаңа тәжірибе, стандартты емес міндеттермен байланыс қажет. Олардың қалай жұмыс істейтінін бақылаңыз, бірақ ол үшін оны жасамаңыз. Барлығы өз еркімен, өзбетімен жасауға мүмкіндік беріңіз.

• Балаларда тек ойын ғана емес, сонымен қатар оқу, ойлау, ақыл-ой, қызығушылықтың жалпы қорын дамытыңыз. ПДТ бар балалар үшін жаңа білімді бекіту, шеберлікті және дағдыларды қайталау, сондай-ақ оларды әр түрлі жағдайларда жаттықтыру маңызды.

• Балаңыз үшін үйде дамытатын ортаны: оқу сабақтарына, ойындарға, демалуға арналған арнайы жеке орын мен жабдықтарды ұйымдастырыңыз. Балаларға осы орындардың тәртібі мен тазалығын өз бетімен бақылауға рұқсат етіңіз.

• Балаларда арнайы біліктер мен дағдыларды дамытыңыз. Баланың жасырын таланттары мен мүмкіндіктерін табуға көмектесіңіз. Оның бейімделу белсенділігін ынталандырыңыз; жасырын мүмкіндіктерді іздеуге көмектесіңіз.

• Балаларды зейіннің шоғырлануын, зейіннің ауысуын, босаңсуды, эмоционалдық жағдайдың реттелуін, демалыс техникаларын үйретіңіз.

• Барлық отбасы мүшелерінің өзін-өзі дамыту және өзін-өзі көрсету мүмкіндігі болуы үшін баланың мүдделерін және өз мүдделерін дамытыңыз.

• Толыққанды өмір сүріңіз, сүйікті сабақтардан, хоббиден ләззат алыңыз, қызықты оқиғаларға қатысыңыз, қызықты әдебиеттерді (арнайы және көркем) оқыңыз. Құрбандық балаға да, Сізге да пайда әкелмейді. Егер сіз өмірге қанағаттансаңыз, сіз балаларыңызға да өмірдің құндылықтарын бере аласыз.